XIII Marsz Szlakiem Powstańców Styczniowych 1863R Szydłowiec-Wąchock
W dniach 18-20 stycznia 2019 r. członkowie Związku Strzeleckiego wzięli udział w Marszu Szlakiem Powstańców Styczniowych 1863 r. Szydłowiec-Wąchock. Tegoroczny marsz odbywał się po raz 13 i został objęty Honorowym Patronatem Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przez Pana Ministra Jana Józefa Kasprzyka. W piątek 18 stycznia w Szydłowcu odbyła się Msza św. oraz uroczystości na Rynku Wielkim i na cmentarzu. Od lat tej żywej lekcji historii towarzyszy wspólna modlitwa za powstańców styczniowych i Ojczyznę. Mszę świętą koncelebrowaną w miejscowej farze tym razem odprawili: ks. dr Rafał Piekarski profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Radomiu, ks. kan. Stanisław Drąg ks. senior z Radomia i ks. dziekan Adam Radzimirski proboszcz szydłowieckiej fary. Po eucharystii delegacje złożyły biało-czerwone wiązanki kwiatów przy płycie nagrobnej ks. Aleksandra Malanowicza oraz na mogile Powstańców Styczniowych znajdującej się na cmentarzu parafialnym, a także przy figurce upamiętniającej wydarzenia z 1863 roku u zbiegu ulic Narutowicza, Sowińskiego i Kąpielowej. Wartę honorową wystawili jak co roku strzelcy z Związku Strzeleckiego Oddział Szydłowiec a werblista orkiestry dętej w tym czasie grał ,,Tremolo”. W szydłowieckim zamku miała miejsce podniosła gala z udziałem władz państwowych oraz samorządowych, obecni byli wicemarszałek Senatu Adam Bielan, poseł na Sejm RP Dariusz Bąk. Szef Urzędu DO Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Pan Minister Jan Józef Kasprzyk oraz wielu innych zacnych gości.
Uroczystości to doskonała okazja do wręczenia odznak i wyróżnień. Daniel Woś prezes Kapituły „Równość-Wolność-Niepodległość” wręczył pamiątkowy medal z okazji 25 – lecia Marszu Szlakiem Powstańców Styczniowych Suchedniów – Bodzentyn naszemu członkowi honorowemu Markowi Sokołowskiemu na wniosek Komendanta Głównego Związku Strzeleckiego Romana Burka. Szydłowieckie obchody 156. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego zakończył spektakl w wykonaniu Teatru Poezji i Muzyki „U Radziwiłła” w reżyserii Sławy Lorenc-Hanusz i oprawie muzycznej Danuty Klepaczewskiej.
Podczas występu na szydłowieckim zamku doszło do kradzieży orzełka z czapki Komendantowi Głównemu Związku Strzeleckiego w szatni, to tym bardziej nieprzyjemne, że w czasie kiedy trwały patriotyczne obchody doszło do niecodziennej sytuacji.
Po spektaklu uczestnicy uroczystości zostali zaproszeni przez burmistrza Szydłowca Artura Ludwa na przygotowany gorący posiłek. Uczestnicy marszu udali się następnie na nocleg do Szkoły Podstawowej w Sadku.
Sadek był miejscem koncentracji oddziałów powstańczych w nocy z 22/23 stycznia 1863 roku. Z lasu Dąbrowa płk Marian Langiewicz poprowadził atak na Szydłowiec, którego celem było opanowanie tzw. garnizonu mniejszego, gdyż siły powstańcze były skromne i nie mogły prowadzić ataku na tzw. garnizony większe jak miasto Radom.
Dzięki uprzejmości dyrektor Pani Jolanty Kozłowskiej mięliśmy zapewniony nocleg w przytulnej Szkole Podstawowej im. Janusza Kusocińskiego w Sadku. Rankiem w sobotę 19 stycznia w Sadku odbyły się zawody strzeleckie dla członków Związku Strzeleckiego, wyniki zawodów strzeleckich INDYWIDUALNIE:
I miejsce indywidualnie – st. sierż. Mateusz Wałęka
II miejsca – druż. Krystian Gajek
III miejsce indywidualnie strz. Michał Kaczor
wyniki zawodów strzeleckich DRUŻYNOWO:
I miejsce: 128 pkt.
pchor. Rafał Bociag
strz. Olga Kubiatowska
sierż. Mateusz Wałęka
II miejsce: 124 pkt.
druż. Krystian Gajek
komp. Andrzej Górski
strz. Michał Kaczor
III miejsce: 119 pkt.
strz. Mateusz Kozioł
strz Jakub Matraszek
kand. Dymitry Bohdanov.
Po zakończeniu zawodów, prelekcję dla uczestników marszu wygłosił Prezes Fundacji Niezłomni Wojciech Łuczak. Wykład dotyczył poszukiwań grobów żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego zamordowanych po II wojnie światowej.
Następnie uczestnicy marszu udali się na modlitwę do pobliskiego kościółka parafii rzymskokatolickiej p. w. MB Bolesnej, a ks. Zenon Ociesa proboszcz parafii wygłosił krótką modlitwę patriotyczną, podkreślając znaczenie Ojczyzny i jej dziedzictwa, na koniec pobłogosławił nam na drogę do Wąchocka, wierząc głęboko, że „bez Boga ani do proga”.
Po tej szczególnej lekcji historii uczestnicy przeszli ze śpiewem do Kierza Niedźwiedziego, gdzie przy mogile powstańczej odbyły się główne uroczystości tego dnia. Na uroczystości zjawiły się poczty sztandarowe samorządów, szkół i strażaków, przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń, rad sołeckich oraz mieszkańcy gminy Skarżysko Kościelne. Uroczystość poprowadził Stanisław Czubak, sołtys Kierza Niedźwiedziego. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in.: Poseł na Sejm RP Krzysztof Lipiec, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski, Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Minister Jan Józef Kasprzyk, Barbara Kocia, radna Powiatu Skarżyskiego, Małgorzata Nosowicz, sekretarz Powiatu Skarżyskiego, przedstawiciele Urzędu Miasta i Gminy Szydłowiec, przedstawiciele Urzędu Miasta i Gminy Suchedniów, sekretarz Ewa Kaniewska, wójt gminy Skarżysko Kościelne Jacek Bryzik, wójt gminy Jastrząb Andrzej Bracha, wójt gminy Mirów Artur Siwiorek, z-ca naczelnika wydziału kryminalnego Komendy Powiatowej Policji w Skarżysku – Andrzej Jasiński, z-ca komendanta Powiatowej Straży Pożarnej w Skarżysku-Kamiennej – Andrzej Pyzik, Komendant Główny Związku Strzeleckiego st. insp. ZS Roman Burek, przedstawiciele wojska, policji, straży pożarnej, duchowieństwa, szkół, stowarzyszeń oraz lokalne władze samorządowe. Głos zabierali kolejno J. J. Kasprzyk, który w pięknych słowach umieścił przywiązanie do ojczyzny oraz przypomniał, że strzelcy udający się jako Pierwsza Kompania Kadrowa w 1914 roku wzorowali się na powstaniu styczniowym, poseł na Sejm RP K. Lipiec nawiązał do kontynuacji i pielęgnowania patriotyzmu, a z kolei Marszałek A. Bętkowski wskazał na pozytywne działanie władz samorządowych i wszystkich osób, którzy przyczyniają się do kultywowania pamięci o bohaterach i ważnych wydarzeniach. Apel Pamięci z udziałem kompanii honorowej Związku Strzeleckiego podczas uroczystości odczytał mł. insp. ZS Adam Dłużniak. Następnie składano wieńce, wiązanki kwiatów, zapalono znicze. Tutaj, w drewnianym wygrodzeniu znajduje się mogiła ziemna z betonowym krzyżem, zawierającym płaskorzeźbę w koronie z napisem ” 1863. Wiernym synom Polski, poległym w walce o wolność Ojczyzny Powstańcom”.
Wartę honorową wraz z oprawą przy mogile wystawił Związek Strzelecki. Komendant XIII Marszu podziękował wszystkim osobom i instytucjom za udzielone wsparcie. Warto odnotować fakt przybycia na koniu naszego zaprzyjaźnionego ułana z gminy Jastrząb Jacka Fryśkowskiego, który przyjechał kilkanaście kilometrów w siodle. Na koniec jak za każdym organizowanym marszem strażacy z Grzybowej Góry oddali trzykrotny salut armatni. Wszystkich gości i uczestników uroczystości zaproszono na poczęstunek.
W Zbijowie Małym odbył się finał konkursu historycznego dla uczniów oraz strzelców. Bezpośrednio po finale konkursu historycznego zaprezentowany został występ artystyczny w wykonaniu uczniów z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego oraz uczennic z Publicznej Szkoły Podstawowej w Mirowie prowadzony i przygotowany przez p. Joannę Orczykowską. Wszyscy uczestnicy spotkania zostali poczęstowani gorącym bigosem ufundowanym przez lokalny samorząd oraz ciastem sponsorowanym przez Radę Rodziców. Dodatkową atrakcją była możliwość obejrzenia wystawy poświęconej powstaniu styczniowemu zorganizowanej przez Związek Strzelecki przy współpracy z Stowarzyszeniem Eksploracyjno-historycznym Szaniec 1863 z Dąbrowy Górniczej z Prezesem stowarzyszenia Mirosławem Gołębiem.
w Publicznej Szkole Podstawowej im. ks. Bonawentury Stachury w Zbijowie Małym odbył się II etap konkursu historycznego – finał Konkursu ,,POWSTANIE STYCZNIOWE (ZAKRES, LATA 1857-1866)” zorganizowany w ramach ,,XIII Marszu Szlakiem Powstańców Styczniowych 1863R Szydłowiec-Wąchock. Celem konkursu było upowszechnienie i popularyzacja wiedzy o przeszłości Polski oraz kształtowanie świadomości i postaw patriotycznych. Konkurs Historyczny został podzielony na dwie grupy wiekowe: grupę szkolną – uczniowie szkół podstawowych oraz gimnazjaliści i grupę marszową – uczestnicy marszu. W konkursie wzięli udział zwycięzcy eliminacji szkolnych z każdej szkoły, która dokonała zgłoszenia do organizatora.
W finale konkursu historycznego uczniowie musieli wykazać się znajomością historii Polski dotyczącej powstania styczniowego. Grupę szkolną (Orlęcą) reprezentowało 18 uczniów z szkół, m.in.: Tychowa Starego, Osin, Tychowa Nowego, Mirowa, Zbijowa Małego i Szydłowca osiągając wspaniałe rezultaty. Zadania konkursowe miały formę pisemnego testu i zawierały 20 pytań zamkniętych. Wyniki rywalizacji konkursowej przedstawiają się następująco:
w grupie szkolnej (Orlęcej) szkół podstawowych i gimnazjum:
I miejsce Julia Barszcz ze Szkoły Podstawowej w Tychowie Starym;
II miejsce Krystian Pawelec ze Szkoły Podstawowej w Tychowie Nowym;
III miejsce Weronika Mirota ze Szkoły Podstawowej w Tychowie Starym;
III miejsce Kamil Łyczek z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 w Szydłowcu;
III miejsce Mikołaj Misiak z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 w Szydłowcu;
Również zostały przyznane wyróżnienia. Otrzymali je: Mateusz Bąk z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Zbijowie Małym, Dominika Gwóźdź ze Szkoły Podstawowej w Osinach, Aleksandra Luba i Angelika Miernik z Publicznej Szkoły Podstawowej w Mirowie oraz Karolina Podgórska ze Szkoły Podstawowej w Tychowie Starym.
w grupie marszowej (Strzeleckiej) – uczestnicy marszu:
I miejsce Małgorzata Brzostowska;
II miejsce Ewelina Lipiec;
III miejsce Mateusz Kozioł;
III miejsce Adrian Kowalik.
Uczestnikom serdecznie gratulujemy ogromnej wiedzy. Zwycięzcy konkursu otrzymali dyplomy i nagrody rzeczowe. Uczestnicy – nagrody pocieszenia. Nagrody oraz wyróżnienia zostały ufundowane przez organizatora oraz sponsorów.
Komisja konkursu historycznego ,,Powstanie Styczniowe (zakres, lata 1857-1866)”; zwana dalej – Komisją Finałową w składzie:
Lechosław WĄSIK – Przewodniczący
Marek SOKOŁOWSKI – Zastępca
Marzanna BŁACH – Sekretarz
Małgorzata BILSKA – Członek Komisji
Joanna DRABIK – Członek Komisji
dokonała heroicznej pracy przygotowując i prowadząc konkurs. Również tym razem jak w poprzednim finałowym etapie XII marszu nie wyłoniono zwycięzców. Do dogrywki zakwalifikowało się 8 uczniów. Dodatkowe pytania przygotowane przez przewodniczącego komisji Pana Lechosława Wąsika dały rezultat rozstrzygający, a sam przewodniczący stwierdził, iż tegoroczny finał stał na bardzo wysokim poziomie.
Po przybyciu uczestników marszu do Mirca o godzinie 18,00 odbyła się uroczysta akademia w Szkole Podstawowej. Przybyli na nią: wójt gminy Mirzec Mirosław Seweryn, przewodniczący Rady Gminy w Mircu Jan Zawisza, poseł Krzysztof Lipiec i dyrektor jego biura poselskiego Małgorzata Pruś, wicestarosta Dariusz Dąbrowski, radny powiatowy Dariusz Stachowicz, mirzeccy radni, mieszkańcy gminy oraz strzelcy – uczestnicy marszu. Przybyłych do szkoły powitała dyrektor Alicja Raczyńska. Przed gośćmi w okolicznościowej akademii zaprezentowali się uczniowie gimnazjum i szkoły podstawowej. Do występu przygotowali ich: Wiesława Ziewiecka, Beata Kowalska, Teresa Gach i Piotr Spadło. Oprawę plastyczną wykonała Anna Kawalec. Po części artystycznej głos zabrali: poseł Krzysztof Lipiec, wicestarosta Dariusz Dąbrowski i Lechosław Wąsik członek honorowy ZS. Komendant Marszu st. insp. ZS Roman Burek miał okazje poprowadzić dalszą część uroczystości, gdzie następnie wręczono nagrody najlepszym uczestnikom zawodów strzeleckich i podziękował za gościnność władzom gminy i dyrekcji szkoły. Po uroczystościach złożono kwiaty u stóp pomnika wzniesionego w centrum Mirca z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości i na grobie Józefa Prendowskiego. Uczestnicy zostali zakwaterowani w miejscowej szkole.
W niedzielę 20 stycznia uczestnicy marszu udali się do Wąchocka, gdzie mieli okazję zobaczyć ciekawe zbiory miejscowego muzeum, w tym pamiątki z powstania styczniowego. Przy pomniku Mariana Langiewicza odbyły się Centralne Uroczystości 156. Rocznicy Wybuchu Powstania Styczniowego. Następnie uczestnicy udali się na Mszę św. do Opactwa Cystersów. W marszu wzięli udział członkowie z Oddziałów ZS: Radom, Puławy, Skierniewice, Kraków, Lublin, Kielce, Ułęż, Częstochowa i Szydłowiec. Po poczęstunku w miejscowej szkole nastąpiło rozwiązanie marszu.
Tekst: Roman Burek, Adam Dłużniak;
Foto: Adam Dłużniak, Jagoda Rafalska-Kawalec, Ala Bonio, Jacek Rafalski, Małgorzata Brzostowska, Michał Kaczor, Gmina Skarżysko Kościelne, Gmina Mirów, Miasto Szydłowiec.
Szanowni Państwo!
Serdecznie dziękuję wszystkim osobom i instytucjom za okazaną pomoc i wsparcie przy organizacji obchodów 156. rocznicy wybuchu powstania styczniowego i XIII Marszu: Urzędowi Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, powiatom: Radomski, Szydłowiecki, Skarżyski i Starachowicki, miasta: Skarżysko-Kamienna, Starachowice i Szydłowiec, gminom: Jastrząb, Wierzbica, Mirów, Skarżysko Kościelne, Mirzec i Wąchock, Fundacji Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza ,,Łupaszki” oraz Stowarzyszeniu Szaniec 1863.
Patronat medialny sprawowali: Echo Dnia, Dwu Tygodnik Szydłowiecki i Radio Plus Radom.
