Wielu przedstawicieli radomskich rodów szlacheckich zasłynęło w turniejach rycerskich całej średniowiecznej Europy, wielu wzięło udział w wojnie polsko-krzyżackiej w latach 1409-1411, wielu walczyło pod Grunwaldem w 1410 roku. Do najbardziej znamienitych rycerzy ziemi radomskiej tamtych czasów należeli:
Dobrogost Czarny z Wysokina. Nadzorca budowy mostu potrzebnego do przeprawy wojsk królewskich w drodze pod Grunwald – za zasługi od króla Władysława Jagiełły otrzymał Studziannę i Wysokin [Odrzywół].
Mikołaj Powała z Taczowa,. Przedchorągiewny czyli idący w pierwszym szeregu królewskiej chorągwi przybocznej w czasie bitwy grunwaldzkiej. W szeregu tym szło czterech rycerzy: Mikołaj Powała, Mszczuj ze Skrzynna, Aleksander Korczak z Goraja i Sasin Powała z Wychudzia. W 1412 roku Mikołaj Powała wraz z Zawiszą Czarnym, Dobiesławem z Oleśnicy, Mszczujem ze Skrzynna brał udział w wielkim turnieju rycerskim w węgierskiej Budzie. Obdarzony został przez króla wieloma urzędami, zarządzał wieloma wsiami, m.in. Klwatką Szlachecką, Taczowem, Magnuszewem – dzięki niemu stał się miastem, Łękawicą na ziemi czerskiej czy dobrami stężyckimi.
Mszczuj z Wielkiego Skrzynna (Skrzyńska). 15 lipca 1410 roku walczył w pierwszym szeregu trzeciej chorągwi nadwornej, to on poinformował króla Władysława Jagiełłę o śmierci Ulryka von Jungingena, przynosząc królowi złoty pektorał wielkiego mistrza zakonu, prawdopodobnie to Mszczuj zadał śmiertelne ciosy władcy Zakonu Krzyżackiego. Mszczuj to uczestnik turnieju w Budzie, pielgrzym do Santiago de Compostela, dworzanin królowej Zofii, obrońca jej czci w procesie o cudzołóstwo.
Dobiesław Oleśnicki z Sienna. W 1404 roku na turnieju rycerskim w Toruniu, w obecności króla Władysława Jagiełły i mistrza Konrada von Jungingena zasłynął z przechylenia szali zwycięstwa na stronę polską, pokonując kilku rycerzy krzyżackich. W bitwie grunwaldzkiej dowodził chorągwią Oleśnickich, prawdopodobnie starł się z Wielkim Mistrzem, któremu to rycerze rzucili się na pomoc, raniąc konia Dobiesława. To Dobiesław z Sienna wraz z Janem z Kobylan 26 lipca 1410 roku podczas oblężenia Malborka wdarli się szturmem na podzamcze, jednak z powodu braku wsparcia musieli się wycofać spod zamku. Była to największa okazja do zdobycia malborskiego zamku. Co nie udało się Dobiesławowi w Malborku, udało się w Radzyniu, gdzie rycerz z radomskiego stojąc na czele swojego oddziału zdobył bramę zamkową. Zmarł jako podczaszy krakowski, kasztelan sandomierski, założyciel Sienna.
#HistoriaRadomia „Panorama bitwy pod Grunwaldem” – obraz Zygmunta Rozwadowskiego i Tadeusza Popiela z 1910 roku. Oryginał znajduje się we Lwowie, wierna kopia zaś w Parku Historycznym w Taczowie koło Radomia
https://www.facebook.com/Radom.Retrospekcja
