Artykuły

Szanowni Państwo!

Obchody 157. rocznicy wybuchu powstania styczniowego rozpoczną się w dniu 17 stycznia 2020 roku w Szydłowcu.

XIV Marsz Szlakiem Powstańców Styczniowych 1863R Szydłowiec – Sadek Kierz Niedźwiedzi Zbijów-Mały Mirzec Wąchock organizowany w dniach (17-19.01.2020) wkracza w decydujący moment przygotowań.

Inauguracja rozpocznie się w dniu 17 stycznia 2020 roku w Szydłowcu. Strzelecki marsz szlakiem walk powstańczych będzie przykładem krzewienia patriotyzmu i przypomnieniem o męstwie naszych przodków walczących z Rosją o wolność Ojczyzny.

W trakcie marszu zostanie przeprowadzony konkurs historyczny w formie testu. Przewidziano w konkursie 20 pytań o różnej skali ocen. Pytania zostaną przesłane do Urzędów, które z kolei przekażą zainteresowanym Szkołom. W sprawie konkursu zostało przygotowanych około 250 pytań i odpowiedzi. Konkurs historyczny skierowany jest do uczniów szkół podstawowych i średnich oraz uczestników marszu. Dla finalistów konkursu historycznego przygotowano nagrody i wyróżnienia.

Zawody strzeleckie z broni sportowej zostaną przeprowadzone dla 40 śmiałków na terenie szkoły w Sadku jako drużynowe i indywidualne. Dla najlepszych, również przewidziano atrakcyjne nagrody oraz wyróżnienia.

Uczestnicy obchodów 157. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, to głównie dzieci i młodzież szkolna, szkół podstawowych i średnich: strzelcy, orlęta, piłsudczycy, harcerze, strażacy i żołnierze, wszyscy – świadomi swej przeszłości i pochodzenia, pełnowartościowi ochotnicy umocowani w polskości – gotowi by służyć Ojczyźnie.

  1. Rys Historyczny

Marian Langiewicz został wyznaczony przez Komitet Centralny Narodowy na naczelnika wojennego województwa sandomierskiego. Płk Marian Melchior Langiewicz przybył z zagranicy na ziemię sandomierską w początkach stycznia 1863 roku. W Radomiu w trakcie narady wytypowano 8 miejscowości, na które zaplanowano dokonać ataku, tam mieściły się tzw. mniejsze garnizony wojsk rosyjskich: Białaczów, Bodzentyn, Iłża, Jedlnia, Łagów, Opatów, Kozienice i Szydłowiec.

W noc styczniową napadu dokonano jedynie na 3 garnizony: Bodzentyn, Jedlnię i Szydłowiec. Na Bodzentyn atak poprowadzili bracia Dawidowiczowie z Suchedniowa, na Jedlnię Narcyz Figetti z pierwszym oddziałem z Radomia natomiast atakiem na Szydłowiec dowodził pułkownik województwa sandomierskiego Marian Melchior Antoni Langiewicz (naczelnik mianowany 9 stycznia 1863 r.  przez Komitet Centralny).

Naczelnik wyznaczył 3 punkty zborne: Jastrząb, Szydłówek i najważniejszy Sadek. Szydłowiec stać się miał, punktem lokalizacji późniejszego ataku sił powstańczych i uderzeniowych na miasto Radom, gdzie mieścił się tzw. ,,garnizon większy”.

Naczelnik dysponował w Szydłowcu siłami około 300-400 ochotników. Podzielił oddział na 3 grupy. Pierwszą, dowodził kapitan August Jasiński, któremu przypadł atak na rotę żołnierzy rosyjskich rozlokowanych w domach na rynku katolickim. Drugą, Langiewicz wraz z ludźmi przybyłymi z Radomia, których przyprowadził Korycki oni mieli zająć koszary od strony Kielc. Trzecią dowodził inż. Bernard Klimaszewski z ludźmi przybyłymi z Suchedniowa, oni mięli zająć magazyn wojskowy.  W Szydłowcu stacjonowały 2 kompanie (roty) pułku mohylewskiego w sumie 400 żołnierzy pod dowództwem mjr Rüdigera. Niestety, nie udało się przeprowadzić ataku z zaskoczenia. Stało się to za sprawą Żydów z Jastrzębia (Mendel Konowecki i Abram Lubelski), którzy otrzymali po 40 rs. nagrody za uprzedzenie o napadzie. Powstańcy atakując miasto nie opanowali magazynu z bronią i ,,efektami” wojskowymi. Uznali się zwycięzcami, oszołomieni pierwszym ogniem bojowym zaczęli fetować swój chrzest bojowy i szukać odprężenia w licznych żydowskich wyszynkach. Nieprzyjaciela ani nie zniszczono, ani nie rozbito, przy tym nie przestrzegano zasad konspiracji oraz nie ubezpieczono się. Lekkomyślnie stracono owoce zwycięstwa.

Formując oddziały i wyznaczając dowódców nie przypuszczał Langiewicz, że spóźnione przybycie na punkty koncentracji pod Szydłowcem fatalnie zaciąży nad wynikiem całej akcji. W Jastrzębiu nierozważna konspiracja Wiśniewskiego, tam zgromadzeni z okolicznych miejscowości od godzin południowych manifestując swoją siłę do powstania się sposobili. W kościele wysłuchali modlitwy za pomyślność Ojczyzny, potem śpiewali hymny patriotyczne i dziarskie. Uderzenie na Szydłowiec było zaplanowane na godzinę 24.00 dnia 22/23 stycznia.  Naczelnik Langiewicz uderzył na Szydłowiec dopiero o godzinie 2,00, a w tym czasie przekazano donos. Tymczasem mjr Rüdiger nie marnował szansy i o godzinie 7,00 zaatakował miasto. Atak przyniósł mu całkowity sukces. Powstańcy zostali rozbici.

Z rąk carskich żołnierzy zamordowanych zostało 36 mieszczan za okazaną pomoc powstańcom. Jeńców, jak podał ,,Żurnał wojennych diestwij” rosjanie wzięli podobno około 70, przyznając się do własnych strat 4 zabitych, 10 rannych i tyluż zaginionych. Między tymi jeńcami było 40 powstańców i 30 mieszczan z Szydłowca. Zwycięzcy nie oszczędzili nawet starego proboszcza Aleksandra Malanowicza, którego pobitego nahajkami przywiązali do kibitki i popędzili wraz z jeńcami do Radomia.

Nie zrealizowawszy koncepcji koncentracji sił w Szydłowcu, Langiewicz z niewielką grupą najdzielniejszych wiarusów podążył do Wąchocka, gdzie była wyznaczona zapasowa koncentracja wojsk powstańczych.

  1. Cel marszu
  2. Poznawanie historii Polski na podstawie zrywów wolnościowych, tj. powstanie styczniowe.
  3. Wychowanie dzieci, młodzieży oraz dorosłych w duchu patriotycznym w oparciu o hasło BÓG – HONOR – OJCZYZNA.
  4. Formowanie wzorowych postaw obywatelskich i wyrabianie umiejętności zdyscyplinowanego życia.
  5. Poszerzanie wiedzy z zakresu wojskowości przykład: Powstanie Styczniowe.
  6. Propagowanie Obronności Państwa oraz ich popularyzowanie prospołeczne.

III. Założenia programowe marszu

Zapoznanie uczestników marszu z przyczynami wybuchu i przebiegiem Powstania Styczniowego, jego Dyktatorami i Dowódcami, przebiegiem bitew, losami powstańców, ich rodzin i majątku.

  1. Uczestnictwo w marszu odbywać się będzie na płaszczyznach: edukacyjno wychowawczej, patriotyczno-obywatelskiej, sportowo-obronnej.
  2. Metody pracy tj. elementy wykładu, dyskusja, scenki historyczne.
  3. Formy pracy: grupowa, indywidualna.
  4. Ewaluacja:

– sprawdzenie realizacji programu marszu na podstawie udziału i zachowań uczestników;

– stan zaangażowania i dyscypliny, stan świadomości, odpowiedzialności i aktywności;

– osobista umiejętność krytycznego spojrzenia na wykonanie zadania.

IV Przebieg i sposób realizacji marszu

  1. Marsz odbywa się w oparciu o Regulamin Marszu, który jest podstawą prowadzenia wszelkich działań organizacyjnych podejmowanych w czasie jego trwania.
  2. Realizacja marszu odbywa się na historycznej trasie działań płk Mariana Langiewicza
    z Szydłowca przez Sadek, Kierz Niedźwiedzi, Zbijów Mały, Mirzec do Wąchocka.
  3. Przebieg i zabezpieczenie marszu.

– marsz odbywa się w zwartej kolumnie marszowej;

– kolumna może tworzyć 10 osobowe grupy ze względów na bezpieczeństwo lub wg potrzeb i uzgodnień;

– trasa marszu została uzgodniona.

  1. Bazę noclegową zapewnia organizator, do niego należy również, przygotowanie pomieszczeń noclegowych.
  2. Uczestnicy marszu zobowiązani są do przestrzegania porządku w miejscach pobytu i noclegu oraz zadbanie o użyczone mienie.
  3. Wyżywienie uczestnikom zapewniają organizatorzy: w piątek kolację, w sobotę cztery gorące posiłki, w niedzielę śniadanie oraz obiad w Wąchocku.
  4. Organizator zapewnia uczestnikom ubezpieczenie i nieodpłatny transport bagaży na trasie Szydłowiec-Wąchock oraz powrót do Skarżyska Kamiennej i Radomia autokarem lub busem.

Poniżej można pobrać dokumenty marszu

Roman Burek – Komendant Marszu

 

[PDF] – Regulamin XIV Marszu2020
[PDF] – Ubezpieczenie karta odpowiedzialności XIV Marsz2020
[PDF] – Zgłoszenie do udziału w XIV Marszu2020
[PDF] – Lista uczestników XIV Marsz2020
[PDF] – plakat Marsz Styczeń 2020
[PDF] – Program XIV Marszu Styczniowego 2020
[PDF] – Zapowiedź XIV Marszu2020
[PDF] – zaproszenie 2020